Leiderschap in turbulente tijden

Onlangs stelde iemand mij de vraag hoe je deskundigheid van leidinggevenden vergroot bij de grote transformaties van deze tijd. Zoals bijvoorbeeld in de zorg waar alles in een paar jaar tijd compleet anders is.

Natuurlijk is er niet zomaar een kort antwoord te geven op een dergelijke vraag, maar ik denk wel dat we voor een richting aan de slag moeten met de leiders zelf. Als alles sneller gaat en de wereld om je heen steeds complexer wordt en de druk vergroot, dan moet je vanuit een ankerpunt in jezelf je rug recht houden. Overzicht houden waardoor je nieuwe wegen kunt bewandelen. Leiders van nu hebben de touwtjes niet altijd in handen, maar moeten ook dealen met wat er van buiten op hen afkomt. Omgaan met onvermogen én toch leiderschap durven nemen.

Het gaat er wellicht om de situaties te kunnen doorzien. En dat begint bij jezelf. Jung zei het al: “wie naar buiten kijkt droomt, wie naar binnen kijkt wordt wakker”.  In onze training LIFE staat die weg naar binnen centraal. Om van daaruit opnieuw naar de gegeven situatie te kijken. We zorgen voor transparantie in de binnenwereld en dat biedt inzicht in hoe je handelt in de buitenwereld. Dit doen we door steeds te zoeken naar jouw ankerpunt. In een wereld die alsmaar sneller lijkt te draaien, zit de kracht niet in nóg harder hollen, maar in durven stilstaan in het oog van de storm.  Leiders die de moed hebben hun innerlijk krachtenveld onder de loep te leggen. De eigen talenten én het onvermogen en de kwetsbaarheid. Die naar binnen durven kijken om onder ogen te zien wat hen in de weg zit.

Het voordeel van zo’n ankerpunt is dat je vermogen om aanwezig te zijn groter wordt.  Want laten we wel wezen, dat heldere aanwezig zijn, 100% bij jezelf, 100% bij de anderen, 100% in de situatie, dat krijg je niet cadeau. Daar moet werk voor gedaan worden. Geen therapeutisch graven, dat is gelukkig niet nodig. Wel een onder ogen zien, doorleven en achter je laten van de ballast van je leven. Een integratie van denken, voelen en willen én het fysieke lichaam. Dat vraagt om een ander luisteren. 

We ontwikkelden daartoe de methode van het ‘direct ervaren’. Dat is snel en effectief, hebben we gemerkt. Het geeft ruimte. In het moment; zo’n flits van inzicht en helderheid geeft opluchting en een lekker gevoel. Maar het werkelijke rendement wordt merkbaar in de maanden erna, als de integratie op verschillende niveaus steeds opnieuw plaatsvindt. Indragen noemen we dat. Dan merk je stukje bij beetje wat het echt betekent om dat ankerpunt in jezelf te vinden, om even stil te staan (al is het maar een split second) en om nieuwe – tot dan toe ondenkbare – wegen te ontsluiten.

Door: Cornalien Stolker

Meer over LIFE

VAN MOETEN NAAR WILLEN

Het gebeurde op een morgen lang geleden, mijn jongste dochter was toen 4 jaar oud. Ik was gehaast, want moest naar mijn werk, moest de trein pakken en ga zo maar door.

Mijn dochter zei, "mama, MOET jij dan werken?" Haar hand die mij aanraakte, haar vraag die mij raakte. Deze feedback heeft me nooit meer los gelaten. Alle jaren daarna heb ik mezelf afgevraagd, MOET ik het? Of WIL ik dit ook? En waarom gebruik ik het woord moeten zoveel in mijn spreken. Ik kwam erachter dat dat een onbewuste uitlaatklep was van de druk die ik ervaarde van het vele moeten in mijn leven.

Het moeten kent ook veel lagen. Er is het moeten wat zo is omdat ik een situatie heb gecreëerd waarin ik verantwoordelijkheid heb voor een aantal activiteiten daarin. Zoals mijn werk; aan de gestelde eisen wil ik ook voldoen. En dat ik daarnaast drie kinderen had en een moeder die ik thuis verzorgde, ja daar wil ik ook aan voldoen. Natuurlijk zijn daar ook vele moetens bij. Maar ja, dat hoort erbij…

Er is ook een andere laag moeten. Een dieper moeten vanuit een te grote verantwoordelijkheid hebben voor. Deze te grote verantwoordelijkheid is mij met de paplepel ingegoten. Als kind al de verantwoordelijkheid voelen dat alle kinderen gelijkwaardig spelen bijvoorbeeld. Het moeten is zo vanzelfsprekend geworden op een dieper niveau, dat mijn vrije wil weinig ruimte meer krijgt.

We worden geboren als baby’s met een grote bereidheid, een groot willen. In de loop van de tijd, komt er een schaduw over dit willen.  Een schaduw door de opvoeding die we meemaken, of door situaties die gebeuren. Enerzijds komt in plaats van het willen iets van moeten, anderzijds iets van niet mogen. Als je dit zo leest kan je dan ook voelen dat de schaduw twee hele verschillende gevolgen heeft? Bij moeten komt er een strakheid in me, me schrap zetten, doorgaan, doorzetten, gefocust; een voorwaartse beweging. Bij niet mogen voel ik beklemming, onmacht, verdriet, angst. Het moeten doet iets met mijn denken, gefocust zijn, het niet mogen doet iets met mijn voelen. Beide, zowel het moeten als het willen, overschaduwen mijn vrije wil.

Daarom is het moeilijk om nog te voelen wat ik echt wil. Wil ik blijven samenwerken of moet ik dat van mezelf? Mag ik ook weer van alles mogen? Mag ik weer hopen dat ik fijn kan samenwonen met mijn nieuwe vriend?

In de opleidingen van EssentieCoahing staan we hierbij stil. Hoe dieper ik hierbij stil sta, hoeveel meer ruimte voel ik terug voor het diepere willen. Het antwoord is zo duidelijk uit mijzelf. JA, ik wil.

Door: May Ing Tan

B A L A N S

Het bijzondere met zoiets als balans is dat je het er nooit over hoeft te hebben als je in balans bent. Dus dat je tegenwoordig overal en nergens het woord balans tegenkomt, geeft te denken. Wellicht is de balans op een heleboel terreinen ver te zoeken.

Er is altijd iets met tweezijdigheid als het over balans gaat. Balans tussen geven en nemen, balans tussen werk en privé, tussen inspanning en ontspanning. Zodra je teveel vast gaat zitten in één van die polen ontstaat er disbalans. Ik merkte dat het afgelopen najaar toen ik zoveel klussen tegelijk deed dat de balans tussen inspanning en ontspanning zoek raakte. Voortdurend licht geagiteerd, een wijntje nodig om te ontspannen (in elk geval is dat wat ik dan ga denken), slecht slapen, kinderen die klaagden dat ik niet luister, afspraken vergeten en op een gegeven moment was de lol er gewoon af. Voor het eerst in mijn leven had ik geen zin meer om te gaan werken. En dan ben je er niet met een dagje sauna.

Of het nou de inspanning is of de ontspanning, zodra je vastzit in één van die polen, stagneert er iets. Energie ontstaat in de beweging tussen plus en min, in de wisselwerking tussen die twee. Zolang geven en nemen, binnen en buiten, inspanning en ontspanning elkaar steeds maar afwisselen is er balans. Dáár ontstaat beweging, vernieuwing, verandering. In onze workshop balans zoomen we persoonlijk in op een aantal polariteiten zodat deelnemers voor zichzelf kunnen ervaren wat er is doorgeschoten en wat er mist. In tegenstelling tot wat we soms denken hoeft er uiteindelijk meestal niet eens zoveel te veranderen. Vaak mag er van het één iets minder en van het andere iets bij; van óf / óf naar én / én. Het gaat er eigenlijk steeds om dat je beide polen kunt toelaten in je leven, voorbij het oordeel of het taboe. Dan helpt het al als je jezelf een moment in het midden kunt ervaren, van waaruit je beide polen kunt waarnemen. Dat zet ze meteen in een ander perspectief.

Alleen de weg naar herstel van het evenwicht vraagt nog wel eens om meer. Wat extra’s aan de andere kant voordat je weer in het midden kunt gaan bewegen. Voor mijzelf was een paar rustige weken én een flinke griep uiteindelijk nodig om weer in evenwicht te komen. Nu kan ik weer genieten van allebei; flink aan de bak, maar óók naar buiten en een boek lezen. Wat het me opgeleverd heeft is het besef dat ik er steeds voor moet waken dat er afwisseling is. Niet alleen in inspanning en ontspanning, maar in alle gebieden van mijn leven. Dán is er balans.

Door: Cornalien Stolker

STOPPEN MET DOORGAAN

Elke dag brengt het leven mij in situaties waar ik iets van kan leren. Zo kan ik de diversiteit in mijzelf, mijn innerlijke diamant steeds mooier slijpen en polijsten en kom ik dichter bij mezelf. Vandaag stond ik even stil bij het thema stoppen met doorgaan. Ik wil jullie daarin meenemen.

Soms zijn de levenslessen ongenadig hard. Ik keek terug op mijn leven en dacht aan het moment waarop mijn toen zestienjarige dochter door een ongeval om het leven kwam. Ik herinner me als de dag van gisteren de gigantische dreun die on-verdoofd lijf en geest deed schudden alsof ik midden in een aardbeving was beland.  Dit speelde zich in alle heftigheid binnenin mij af.

Rondom mij woedde een orkaan van wereldse activiteiten, van mensen die onderweg waren, productie maakten, hun diensten aanboden en met elkaar spraken alsof er niets aan de hand was. De sneltrein denderde gewoon door. Na een tijdje voelde ik wel dat -hoewel de orkaan nog hevig tierde- er in het oog van de orkaan ook stilte heerst. Hier voelde ik me weer aanwezig en voelde ik ook de aanwezigheid van mijn dochter.

Er kwam een dag dat ik weer aan het werk ging. Wat moet je anders? Maar de lol was eraf en hoewel ik altijd met cijfers had gewerkt kreeg ik ze nu maar steeds niet kloppend. Een soort acute dyscalculie leek het. Slechts met heel veel moeite kreeg ik het werk gedaan.

Tot ik besefte, in een moment van stilte, dat dit werk niet meer bij me paste. Ik was er klaar mee. Tijd voor iets anders. Zo ging ik de opleidingen doen voor coach en counselor en nu werk ik net als voorheen nog steeds met ondernemers maar dan zonder de cijfers. En ik heb mij nog nooit zo goed gevoeld in mijn werk. In dit stuk ben ik thuisgekomen bij mezelf.

Vandaag besef ik dat ik in de jaren erna geleerd heb om af en toe stil te staan bij wat er is. Hierdoor heb ik geleerd om af en toe zelf te stoppen en stil te staan bij wat er is. En dat helpt mij om in de stroom van het leven te blijven, ook als ik het even niet meer weet.

Het gebeurt vaak dat mensen een drastische ommekeer maken in hun leven na een heftige gebeurtenis. Wat ik heb geleerd is dat er geen heftige gebeurtenissen nodig zijn die je van buiten stoppen. Je kunt elke dag, ieder moment even stoppen met doorgaan. Even voelen bij jezelf of het goed is waar je mee bezig bent. Of het nog bij je past. Of je er nog blij mee bent.  Dit doe je door terug te gaan naar binnen, terug naar het ervaren van het moment.

Dit stoppen impliceert als vanzelf dat je weer de stilte ervaart. En stilte is een waarlijke bron van inzichten, van energie, van hulp bij het oplossen van problemen. In de stilte kom je in je kracht. En vooral: in de stilte kun je thuiskomen bij jezelf. Gun het jezelf en stop af en toe even met doorgaan.

Door: Hans Mollee

Je bent zo mooi anders; diversiteit in de wereld en in onszelf.

Aanwezig zijn en blijven in een wereld vol met verschillende normen en waarden valt soms niet mee. Je ervaart dagelijks talloze normen, die van jezelf en die van anderen met wie je leeft of samenwerkt. Je wilt er aan voldoen maar raakt door aanpassing je unieke aanwezigheid kwijt. Hoe kan je dit behouden?

Het antwoord is een voor mijn leven en werk belangrijke uitgangspunt van werken vanuit diversiteit. Hans Andreus heeft voor mij de kern geraakt in zijn gedicht “Je bent zo mooi anders”. Hij verwoordt daarmee de waardering voor de uniciteit van zichzelf en de ander en in elk levend wezen. Hij waardeert en geeft ruimte aan het verschillend zijn met de ander in plaats van er eigen normen op te leggen. Anders zijn is dan niet meer het niet voldoen aan gestelde normen. Ik heb als kind geleden onder de oordelen over mijn  anders zijn. Anders zijn als  het niet voldoen aan de mij gestelde normen. Wij hebben hier allemaal op de een of andere manier last van gehad. Als we dit nader bekijken is het denken in anders zijn, en dus niet voldoen aan, de basis van alle soorten van onderdrukking.

 “Je bent zo mooi anders” en verder in het gedicht “Ik zou je nooit anders dan anders willen”. Hier uit zich waardering en gelijkwaardigheid. Ik kan hierbij ontspannen, ik voel ruimte, vrij om te zijn wie ik ben en ook de vreugde om gezien en gewaardeerd te worden precies zoals ik ben.

Onze wereld kent diversiteit in velerlei facetten. Elk mens heeft unieke kwaliteiten en potenties. Je ziele-aanwezigheid is uniek. Dit heb ik zo intens ervaren bij mijn drie dochters. Steeds bewust zijn dat ik ruimte wil geven om ieder te zien in hun unieke aanwezigheid valt niet mee. Vergelijken is zo gebeurd en daarmee een norm stellen hoe dingen horen te zijn. Ik heb geleerd om vanuit het principe van diversiteit met hen en later met groepen mensen te werken. Door de bril van diversiteit kijk je naar de ander vanuit de waardering van het verschil en tegelijkertijd vanuit verbinding met de overeenkomsten tussen jou en de ander. Het creëren van ruimte voor diversiteit biedt die nodige voorwaarden voor vertrouwdheid en gelijkwaardigheid. Een belangrijke vertrekpunt van hoe wij met mensen willen werken bij EssentieCoaching®. We noemen het in contact zijn, werken of begeleiden vanuit ooghoogte. Met een open blik kunnen kijken naar de diversiteit in onze maatschappij, in de organisaties waar we werken, in families, gezinnen en vriendschappen, biedt op macro en micro niveau  een oplossing in het verbeteren van je leiderschap en in de samenwerking.

Een grote uitdaging is om eerst vanuit deze bril van diversiteit naar je innerlijke krachtenveld te kijken. In jouzelf is ook diversiteit, als een diamant met vele facetten. Unieke kanten van jezelf verbonden met de kern van wie je bent. Het verkennen van de diverse kanten vergroot niet alleen je bewustzijn, maar maakt ook ruimte voor de verschillende kwaliteiten en onmogelijkheden die in jou zijn, zonder een waardeoordeel te hebben voor de kanten die wel goed of niet goed zijn. Je hoeft niet meer te voldoen aan je eigen norm en je mag volledig zijn wie je bent. Met alles erop en eraan. Ik mag zowel een gedreven hardwerkende vrouw zijn als ook zacht, kwetsbaar, speels of onzeker.

Door ruimte te geven aan eigen diversiteit vergroot je de mogelijkheid om ruimte te geven aan anderen vanuit ooghoogte. Daarom wijden we de eerste module van LIFE (Leiderschap vanuit Innerlijke Focus en Essentie) geheel aan dit onderwerp.

Door: May Ing Tan

Aanwezig zijn bij wat je doet

“Maám, luister je wel naar me?”

Hoe vaak ben je je ervan bewust dat je niet echt aanwezig bent in contact. Of in de taken die je doet. Je holt van het ene naar het andere, maakt keuzes, neemt beslissingen en luistert soms maar half. Het put je uit om zo te leven en bevredigt zelden.

Het is een belangrijk onderdeel van EssentieCoaching® om je te trainen in aanwezig zijn. Om bij alles wat je doet voeling te houden met jezelf, met wat er in je binnenwereld leeft én je tegelijkertijd te verbinden met je omgeving, met het werk dat je doet of de mensen waar je mee verkeert. Zo aanwezig zijn is natuurlijk geen constante; er gebeurt voortdurend van alles dat je ‘uit het lood’ haalt. Steeds makkelijker en sneller de weg terug vinden naar die staat van bewuste aanwezigheid lukt daarentegen wel.

Een belangrijk uitgangspunt in ons werken met EssentieCoaching® is dat we allemaal niet alleen een persoonlijkheid hebben maar ook een ziel. Die ziel is ruimer dan de persoonlijkheid; een eigen verfijnde energie die ieder van ons uitstraalt. Ook zonder dat we ons ervan bewust zijn nemen we elkaar waar op ziele-niveau. Als we verliefd worden of iemand aardig vinden, als we de potentie in een ander zien, als we ons veilig voelen bij een ander. Soms ook merk je dat er iets is dat de ziele-energie van een ander aan het zicht onttrekt; een overtuiging, een taboe, onrust of pijn. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor de ander, maar ook voor jezelf.

Het vraagt zelfonderzoek en oefening om je weer te verbinden met die eigen ziel-energie. Want voor ieder van ons geldt dat er delen van jezelf aan het oog onttrokken zijn. Omdat het niet kon en mocht toen je klein was bijvoorbeeld. Door angst of trauma. Door overtuigingen die je ergens onderweg hebt opgedaan.

Door jouw eigen afweer in de ogen te kijken, de pijn uit het verleden te doorvoelen en je open te stellen voor dat wat er daarachter beschikbaar komt, gaat je energie weer stromen. Alsof de mist optrekt. Een ontspanning, een zucht. “Oh ja, ik ben er nog. Sterker nog, ik kan vanuit een innerlijke ontspanning aanwezig blijven in de situatie. Zonder angst of verkramping ontvankelijk zijn voor wat zich aandient. Omdat ik de verbinding kan maken tussen wat er in mezelf voelbaar is en dat wat er om me heen gebeurt.” 

En dan merk je soms dat juist door jouw persoonlijke aanwezigheid de anderen ook meer naar voren komen. Dat ook zij ontspannen en zich laten zien. Zo wekt jouw aanwezigheid die van een ander.

Door Cornalien Stolker. 

Bussum, 23 februari 2016

Van oud naar nieuw

Nieuwjaarsdag markeert voor veel mensen het begin van goede voornemens. Meer tijd nemen voor het gezin, gezonder eten, stoppen met roken, meer van het leven genieten zijn zo van die voornemens die voorbijkomen. Zo heb ik mijzelf voorgenomen om assertiever te zijn en niet meer over mijn grenzen te (laten) gaan. Helaas stranden veel van deze plannen vaak al snel als het nieuwe jaar eenmaal gaande is. Vorig jaar had ik mij voorgenomen om weer wat meer aan yoga te gaan doen. Maar de geur van de oliebollen was amper vervlogen of ik merkte dat ik alweer was teruggegleden naar mijn oude patroon.

In zijn boek De sjamanistische weg van verlichting beschrijft psycholoog / antropoloog Alberto Viloldo het verhaal van de wandelaar die in de bergen een man tegenkomt met een vlot op zijn rug. Omdat er geen water in de buurt is vraagt hij aan de man waarom hij het vlot meezeult. En de man antwoordt dat het vlot zijn leven heeft gered toen hij in de buurt van de zee was. Lenne Gieles schrijft in haar boek Thuis: "je hebt je dikke jas nog aan omdat het gisteren zo koud was."

Hoe vaak ben je al in een nieuwe situatie maar heb je het oude nog niet los-gelaten? Viloldo raadt aan om eerst te overdenken en goed te doorvoelen wat we achterlaten voordat we naar een nieuwe fase gaan. De dood van het oude zelf. Rouwen om wat je niet meer hebt of wilt zijn. Zo laat je iets los. Alleen dan kan er sprake zijn van een wedergeboorte. Zo gaat dat in oude culturen, veelal met behulp van rituelen. Het is de sjamanistische weg.

Het afgelopen jaar heb ik afstand gedaan van voor mij belangrijke dingen. Te grote verantwoordelijkheid voor mijn gezin van herkomst. Ik heb het doorvoeld en heb het oude bewust achter me gelaten. Een mooie ritueel waarbij we de as van mijn ouders hebben uitgestrooid. Daar liet ik ook tegelijkertijd mijn te grote verantwoor-delijkheid los en heb ik een heel groot stuk vrijheid hervonden. Nu heb ik de smaak te pakken. Binnenkort ga ik het weer proberen. Weer aan de yoga. Dat wordt ongetwijfeld winst voor mijn gezondheid. Maar er gaat ook iets verloren. Ik verlies mijn comfortzone. Er zal wat minder tijd zijn voor vermaak, lezen en muziek, voor sociale contacten. Of om gewoon te luieren. Mijn dagritme wordt anders. Mijn agenda krijgt een nieuwe herhalende gebeurtenis ingepland. Oude dag-patronen moet ik loslaten. En dat ga ik doen door de dag te beginnen met het te overdenken en eens goed doorvoelen van mijn voornemen. Dit begin van de dag wordt mijn ritueel. Daarmee schep ik ruimte voor het nieuwe. Er kan een stukje nieuw 'ik' geboren worden. Zo zal ik ook het verlies van mijn oude grenzen gaan doorleven zodat ze plaats kunnen maken voor de nieuwe.

In het boek gaat het vooral over grotere veranderingen zoals volwassen worden, het huwelijk, de geboorte van je kind, scheidingen, verlies van dierbaren en het afscheid nemen van je werkende leven als je met pensioen gaat. Bij dat soort markante gebeurtenissen is het zeker de moeite waard om ze goed te doorleven. Maar ik merk dat het ook heel goed toepasbaar is op goede voornemens. Even stilstaan bij wat je verliest. Waar het je heeft gebracht. En dan loslaten met een mooi ritueel. Zo stap je schoon in het nieuwe. Zonder vlot, zonder dikke jas.

Door: Hans Mollee

Www.essentiecoaching.nl
www.essentiecoachinginbedrijf.nl