LIFE; Wat levert het op zo'n leiderschapstraject?

- Leiders waar je op kunt bouwen. die een rots in de branding zijn, voor zowel hun team als voor de organisatie
- Leiders die zichtbaar durven zijn. Die naar voren komen en door het vuur gaan voor de doelen waar ze voor staan.
- Leiders die ook een stapje terug durven doen, om het geheel te kunnen zien en vooruit te kijken naar de toekomst.
- Leiders die luisteren en ruimte geven, zodat ook hun medewerkers op kunnen staan en zich ontwikkelen.

Maar bovenál: leiders die stáán in het oog van de storm. Die vanuit een stevig innerlijk anker in staat zijn om in de complexiteit van alle dag rust te brengen én beweging. Die knopen doorhakken en keuzes maken met oog voor het belang van ieder die betrokken is.


Door: Cornalien Stolker

De rijkdom in jezelf

“Die avond overleden ook alle vrouwen die nog ergens in haar hadden gezeten, als matroesjka-poppen uit Pauls Russische jeugd. Het ambitieuze blonde meisje uit het stoere pioniersplaatsje, en de jonge moeder, eindeloos oefenend met haar kinderen op de paardenspringbaan naast de grote blokhut in Ohio. De zelfstandige zakenvrouw uit New Yorks high society, Ansons gelukkige echtgenote op Long Island en de Amerikaanse prinses met haar treurige geschiedenis. En, daarna, de gravin met de Russische naam die een koninklijke peettante was geworden en haar eigen vorm van geluk in elkaar had geknutseld. “

                     Uit: De Amerikaanse prinses, Annejet van der Zijl (Querido 2015)

Diversiteit in onszelf. We schreven er al eerder over. Al die verschillende persoonlijkheden en persoontjes die we met ons meedragen. De stemmetjes die vanaf onze schouder commentaar leveren. De gedachten over wie je bent en wie je moet zijn. Over anderen, de verwachtingen, de normen, de ongeschreven regels die je stelt. Én de gedachten over wat niet kan, omdat het niet bij je hoort of niet voor jou is weggelegd. Ik denk dat we het allemaal wel herkennen.

In de training LIFE staat de diversiteit in jezelf centraal. Daar beginnen we mee. Drie dagen lang is het landschap van sub-personen in jezelf onderwerp van onderzoek. Blinde vlekken worden zichtbaar, vanzelfsprekendheden komen in een ander daglicht te staan. Er word je iets duidelijk over wat en wie allemaal een rol speelt in jezelf als je aan het werk bent, als het spannend wordt of als je beslissingen neemt. Je krijgt zicht op de tegengestelde krachten in jezelf, een deel van je dat geen ruimte krijgt of een gepassioneerde kant die onderbelicht is. Op de oordelen over jezelf en anderen die sneller dan het licht de blik kleuren waarmee je de wereld om je heen beziet.

Het landschap in kaart brengen. Zonder te oordelen kijken naar hoe het is. Er hoeft niets weg, anders of beter. Je kunt pas iets veranderen als je ziet of voelt hoe het nu is. Sterker nog, het gaat misschien wel niet over veranderen, maar veeleer over verschuiven. Wat als er niks ‘anders’ hoeft te worden, maar het veeleer gaat om iets te laten groeien of ruimte te geven? Of om iets dat eigenlijk hoort bij een oud verhaal en nu niet meer zo nodig of effectief is. Dat je het dan mag loslaten.

Feitelijk gaat het erom de rijkdom in jezelf te verkennen en erkennen zodanig dat je ermee kunt werken voor de taken die je hebt, de doelen die je jezelf stelt en de verlangens over leven en liefde die in je zijn. Daarmee vergroot je jouw effectiviteit als leider. En je veelkleurigheid als mens.

Door: Cornalien Stolker

Meer over LIFE

De angst om te voelen

Inmiddels is het alweer flink wat jaren geleden dat ik mij had ingeschreven voor de Opleiding EssentieCoaching die verdieping en verbreding aan mijn werk zou moeten bieden.

De eerste dag zat ik vol verwachting in de kring met pen en papier op schoot om alle informatie zo goed mogelijk tot mij te nemen en vast te houden. De trainer stelde een rondje voor waarbij je je naam in de groep vertelde maar ook wat je doel van de opleiding was en hoe het nu met je ging. Dat laatste bleek bij sommige deelnemers flink wat los te maken. Er werd nogal wat pijn gedeeld. Scheiding, kinderen niet mogen zien, baan kwijt, problemen met kinderen. Veel tranen. En de trainer vroeg telkens om even stil te staan bij de pijn. Om niet te herstellen maar bij het gevoel te blijven. Er ging een schok door me heen. Voelen! Bij de pijn blijven. Het zweet brak me uit. Mijn hart klopte in mijn keel. In mijn leven was wel het een en ander aan pijnlijke gebeurtenissen voorbij gekomen. Ik had erom gerouwd, het verdriet gevoeld en pijn doorstaan. Dat moest genoeg zijn. Wat er nog resteerde kon wat mij betreft blijven zitten in de hoop dat het vanzelf zou oplossen of verdampen.

Maar nu het erop leek dat ik weer terug moest naar mijn gevoel maakte een lichte paniek zich van mij meester. Angst dat ik mijn resterende emoties niet meer onder controle zou hebben, dat ik ze als een vulkaanuitbarsting uit zou spuwen en ik deze lavastroom voor een hele lange tijd niet meer zou kunnen stoppen. Dat men mij raar zou vinden. Of, misschien nog erger, een watje. Dat ik niet meer voor vol zou worden aangezien. Dat ik zou worden verguisd. Dat ik zou omvallen en niet meer overeind zou kunnen komen. Kortom, ik had het gevoel dat mijn leven nooit meer hetzelfde zou zijn en dat ik als een schlemielig kasplantje verder zou moeten. Maar er was geen weg terug. Hiervoor had ik mij opgegeven. Dit was kennelijk mijn pad.

Meeuwenveen in Havelte

En er was toch ook een lichtpuntje: bij de deelnemers die zich in vol vertrouwen hadden overgegeven aan hun pijnlijke gevoelens was te zien dat er rust en ruimte ontstond. Blijheid zelfs. Na zo'n sessie van 'direct ervaren' zoals het werd genoemd, was de transformatie voor iedereen duidelijk zichtbaar en voelbaar. Natuurlijk had ik het gevoel dat mijn emoties heftiger en intenser waren dan bij de andere deelnemers en dat het bij mij niet zo'n mooi resultaat zou hebben. Dus het heeft nog even geduurd voordat ik mijn pijn durfde te delen. Het hielp mij dat er niets hoefde. Dat er niet aan mij werd getrokken en geduwd om naar de pijn te gaan. Dat eenieder zijn grenzen werden gerespecteerd. En toen ik mij er beetje bij beetje aan durfde over te geven brak de hemel open. De pijn was kort en intens maar daarna viel er een enorme last van mijn schouders. Ik kreeg veel meer ruimte om echt te leven. Om echt te genieten. Geen kramp meer wanneer ik werd geraakt door iets wat mijn sluimerende emoties triggerde. En niemand vond mij raar. Er was zelfs nog meer verbinding, een beter contact.

Mijn leven is daarna nooit meer hetzelfde geweest. Maar ik ben niet kleiner geworden. Integendeel: ik voel mij sindsdien groter, krachtiger, energieker, steviger en ruimer. Nu kan ik echt zeggen dat ik Leef. Veel mensen blijken angst te hebben om te voelen. Uit eigen ervaring kan ik nu zeggen dat het de moeite waard is om even door die angst te breken. Echt, het is bij lange na niet zo erg als de angst je doet geloven. Het duurt maar even en daarna kun je voluit en vrij genieten van je leven. Doen!

Door: Hans Mollee

Vijftig jaar in Nederland

Vijftig jaar in Nederland. 

Ik ben ooit uit mijn geboorteland Indonesië gevlucht van de genocide in 1965. Met één koffer in de hand. We lieten alles achter alsof we op vakantie gingen. We namen van niemand afscheid, want niemand mocht weten dat we het land gingen verlaten. Belangrijke foto’s werden uit de albums gehaald, mijn lievelingspop mocht thuis blijven. Wij gingen met een vliegtuig, heel luxe. Mijn ouders konden in ruil voor huis en inboedel een ticket voor ons kopen.

Daar denk ik de afgelopen tijd aan, want vandaag, op 10 maart is het precies 50 jaar geleden. En er komt bij mij een inzicht als een heldere boodschap om op een andere manier te kijken naar mijzelf en alle mensen die nu aan het vluchten zijn.

Ik was 12 toen ik na vele omzwervingen uiteindelijk in Nederland terecht kwam. Ik voel dankbaarheid voor alle kansen die ik heb gekregen. Ik heb vrijheid leren kennen en ik heb me mogen ontplooien tot degene die ik nu ben. Ik heb hier mijn kinderen gekregen en zij hebben hier een thuis gevonden. Ik heb mooie ontmoetingen  en vriendschappen gekregen. Ik ervaar dat het leven hier goed voor mij is.

Er is ook een andere kant van het verhaal waar ik de laatste tijd mee bezig ben. Stel je eens voor dat ik hier niet was geweest. In de 50 jaar dat ik hier woon heb ik 44 jaar getracht zinvol bij te dragen aan onze maatschappij. Aan duizenden mensen heb ik in de afgelopen jaren op de één of andere manier mijn diensten geboden. In het begin deed ik mijn uiterste best om daarmee mijn aanwezigheid te legitimeren. Later besefte ik dat het niet meer nodig was, want wat ik te bieden heb zijn mijn unieke kwaliteiten en mijn aanwezigheid. Mijn vluchtelingen achtergrond is altijd een bron van inzicht en inspiratie geweest. In mijn werk weet ik bijvoorbeeld wat veiligheid betekent of een ander welkom heten. Wat het betekent om er te mogen zijn zoals je bent. Hoe meer ik verbonden ben met mijn unieke zijn en daar vanuit geef, hoe meer ik mensen kan helpen en stimuleren in hun groei.

Stel je toch eens voor dat ik hier niet was gekomen? Dat er niet een lieve vrouw uit Amsterdam was die garant stond voor ons verblijf? Natuurlijk ben ik vervangbaar en waren er andere mensen geweest, die hetzelfde werk hebben kunnen doen, zoals ik heb gedaan. Maar zoals iedereen uniek is en onmisbaar, mensen die mij hebben mee gemaakt hadden mij toch niet willen missen?

Het inzicht wat ik kreeg kwam omdat ik ging omdenken over mijzelf. Ik wil mijn ervaring delen en zo een bijdrage leveren in de problematiek rond vluchtelingen anno 2016. Het is tijd dat ik me uitspreek. Tegelijk ben ik ook realistisch genoeg om te beseffen dat dit niet dé oplossing is voor het grote probleem. Wat ik bied is een andere perspectief. Want laten we de vluchtelingen eens niet als een groep vluchtelingen zien, maar als een groep met individuen , zoals jij en ik. Elk mens met kwaliteiten en potenties. Ieder een uniek persoon die een zinvolle bijdrage wil leveren, die we nu en over een aantal jaren nodig kunnen hebben. En laten we beseffen welke kwaliteiten en mogelijkheden we over 50 jaar zouden missen als deze persoon er niet was geweest.

Ik vind het spannend om mijzelf als voorbeeld te nemen. Bij het schrijven voel ik me verbonden met alle anderen die hetzelfde hebben mee gemaakt en met alle mensen die me hebben ontvangen. Misschien dat door mijn geschiedenis we ook bewust worden van de kansen die onze gasten ons kunnen bieden. Als we gastvrij zijn en deze nieuwe mensen een kans geven ook zinvol bij te dragen aan onze maatschappij.

Niemand wil huis en haard verlaten. Niemand die op een erbarmelijke manier vlucht komt hier om te profiteren. Iemand, die de moed heeft om alles wat hij of zij heeft achter te laten, doet dit om een nieuw bestaan op te bouwen en daarmee bij te dragen aan zichzelf en ieder ander in zijn of haar omgeving.  
Tan May Ing, maart 2016

Lief zijn voor jezelf

Lief zijn voor jezelf.

Ik geef vrienden vaak de raad lief te zijn voor zichzelf en dat is dan ook een leerweg die ik zelf al enkele jaren bewust probeer af te leggen. Maar wat betekent lief zijn voor jezelf?

In ieder geval hield het voor mij in dat ik leerde te stoppen om mezelf af te wijzen wanneer ik afwijzing in de buitenwereld ervaar. Het betekent dat ik zachter probeer te zijn in mijn oordelen over mezelf over niet goed genoeg, niet mooi genoeg, niet succesvol genoeg, niet slank genoeg, niet fit genoeg en niet ZEN genoeg. Dat ik leerde om mezelf als goed genoeg te ervaren...Compassie te hebben met mijn onzekerheden...en mezelf af te vragen wat mijn behoefte was onder het oordeel over mijzelf waarmee ik mezelf kleineerde.

 

Hierdoor merkte ik dat ik  behoorlijk hard ben voor mezelf. Waar ik vol compassie en liefde de ander bleef zien als volmaakt en licht en hun  strubbelingen als behoefte aan heling, kon ik mijn eigen worsteling echt flink links laten liggen en stak ik als ik het moeilijk had liever mijn kop in het zand.

Tijdens de Opleiding EssentieCoaching® heb ik écht geleerd om te zijn met wat kwetsend of pijnlijk is. Om aanwezig te blijven bij mijn eigen emotionele en fysieke reactie en daar ruimte voor maken in plaats van mij ervoor af te sluiten. Met zachte aandacht voor mijzelf kon ik  ervaren dat iets mij diep raakte...
En deze liefdevolle aandacht is dan precies het veld wat nodig is om weer tot heling en heelheid te komen. Een veilige bedding waarin je je thuis weet. Bij jezelf.

Misschien is  het wel het moeilijkste dat er is, om niets te doen en liefdevol aanwezig te zijn bij je ervaring van pijn. Mijn eerste reactie is vaak verweer door de tegenaanval aan te gaan, afweer door mij te de identificeren en ‘boven’ de ervaring te gaan staan, afleiding te zoeken of mijzelf te verdoven tegen de pijn door bijvoorbeeld troost te zoeken in een glaasje wijn of chocolade.
Maar wat gebeurt er als je niets doet en gewoon stil en aanwezig blijft?
Het wonderbaarlijke is dan dat de pijn niet stagneert en geen verhaal op zich wordt maar dat zich een beweging voor doet. Een natuurlijke beweging die vanzelf lijkt te gaan. Je pijn wordt zichtbaar en voelbaar, kan zich uiten, laat zich zien. Dat is dan wellicht de sleutel. Dat de heling van pijn begint bij gezien, gehoord, gevoeld mogen worden. Door de emotie in beweging te laten komen lost de pijn uiteindelijk op en kan er weer ruimte ontstaan voor je natuurlijke staat van zijn. Je licht komt weer tussen de wolken vandaan. Want in essentie zijn we licht en ongeschonden.  Volmaakt en zonder 'krasjes'. Misschien zijn die krasjes alleen maar te lang vast gehouden pijn en wordt het ook voor mij weer eens tijd om vaker liefdevol stil te staan bij de signalen van die pijn die gevoeld en gehoord wil worden om weer ruimte te maken voor mijn licht.

Een uitnodiging dus aan mijn vrienden én mijzelf om lief te zijn voor jezelf.

 

Esther Landa, 21 april 2016

 

 

Wacht even...

Steeds vaker hoor ik van mensen om me heen dat ze last hebben van een erg wisselvallig energieniveau. Wim bijvoorbeeld zegt het zo: "Of ik voel me goed in mijn vel zitten, met zin in van alles, of ik val terug in te moe zijn, niemand willen zien, alles teveel vinden...". Ik herken dit zelf goed. Vooral als ik volop in actie ben merk ik vaker op dat ik er in het vuur van mijn enthousiasme ‘uit’ ben. Op zo'n moment overheers ik - zonder het op te merken - het natuurlijke tempo dat mijn lichaam aankan. Ik vermoed dat dit de oorzaak is van mijn regelmatig terugkerende energietekort. 

Bij mij werkt het om tijdens zo'n dip diep in mijn lichaamsgevoel te duiken. Je kunt jezelf door je aandacht diep in je lichaam nestelen en binnen blijven. Je brengt dan je aandacht en licht in je lichaam tot je feedback van binnenuit gaat ontvangen. Dat kan zijn warmte, frisheid, ruimte of een gevoel van rust. Zo laad je je accu weer op en die zit kennelijk toch in de cellen van je lijf in verbinding met een dieper zelf. Ik word er vrolijk en rustig door en tegelijk meer energetisch opgeladen. Het tempo van mijn bewustzijn is erg snel en dat voelt heerlijk, maar mijn lijf wil er wel bij blijven horen.

Een collega van me, heeft hierbij de woorden ’wacht even’ als reminder voor zichzelf. Ze zegt hierover: "De woorden 'wacht even' herkent mijn lichaam ondertussen. Ik voel dan een heel kleine achterwaartse beweging en ga daadwerkelijk iets meer met mijn aandacht naar mijn rugkant. Hiermee voel ik me completer en luister ik beter naar mezelf. Mijn schouders laten los en er ontstaat ruimte. Dit alles neemt heel weinig tijd en voor mij werkt het heel sterk."

Dit ene zinnetje is ook voor mij heel bruikbaar gebleken omdat het direct een beroep doet op mijn gezonde, natuurlijke tempo en de versnelling een halt toeroept. Net even dat stapje terug doen als ik weer te hard ga en de ontspannen warmte in mijn lijf kwijtraak. Bij ‘wacht even’ ga ik weer waarnemen in plaats van door te gaan met doorgaan en overzie ik de situatie beter. Ik blijf erin in plaats van er uit te vliegen.

Zo kun je vooral in situaties met voor jou bekende valkuilen een te snelle reactie vermijden door even te wachten. Te snel 'ja' zeggen op een verzoek bijvoorbeeld, terwijl je eigenlijk te moe bent of geen zin hebt. Je zorgt dan zelf voor het behouden van ontspanning en ruimte bij activiteit en bij moeilijke en stressvolle situaties. Maar ook bij harde woorden of verwijten van mensen die je heel nabij zijn kan het helpen om niet direct in een schrikreactie te belanden; onbegrip triggert oude delen die nog in je sluimeren en die roepen een directe afweer op. Die afweer kun je langzaam omzetten in een bewuste daad van het willen ervaren van wat er nu in je gebeurt. Je lijf, je gevoel, je denken en je willen blijven dan samenwerken: deze pas op de plaats maakt dat je jezelf bij elkaar houdt. In plaats van je direct te verzetten laat je los en blijf je luisterend. Je gaat jezelf niet uitleggen aan de ander, maar kiest ervoor om eerst in jezelf te voelen. 

Wat gebeurt er met je als je alles laat zijn zoals het is? Als je luistert en tegelijk voelend blijft in je lichaam? De korte pauze ondermijnt al de strategieën die je hebt opgebouwd en brengt je onmiddellijk in het hier en nu van deze situatie. Op zo'n moment stop je niet langer al je energie in verzet, moeite doen, gelijk willen hebben, verdedigen. Weerstand kost je heel veel energie. De energie blijft nu bij jezelf, terwijl je tegelijkertijd nieuwsgierig waarneemt wat de buitenwereld nu weer in je teweeg brengt. Je bent dan niet zozeer vrij van....de situatie of de ander, maar vrij in....jezelf. Een stille binnenwereld is en blijft aanwezig en is stevig geankerd in je lichaam.

Het is mijn ervaring dat ik door deze pauze in de tijd, zelf open kan blijven en de ander ook beter kan horen en aanvoelen. De ander voelt zich op zijn beurt ook weer meer gehoord door mij. Dat wil niet zeggen dat ik hiermee minder spontaan ben; mijn woorden zijn juist meer doorleefd en gevoeld en dus ook echter dan een directe respons. Simpeler kan haast niet en toch maakt dit kleine stapje terug voor mij een wereld van verschil.

Door: Lenne Gieles

Leiderschap in turbulente tijden

Onlangs stelde iemand mij de vraag hoe je deskundigheid van leidinggevenden vergroot bij de grote transformaties van deze tijd. Zoals bijvoorbeeld in de zorg waar alles in een paar jaar tijd compleet anders is.

Natuurlijk is er niet zomaar een kort antwoord te geven op een dergelijke vraag, maar ik denk wel dat we voor een richting aan de slag moeten met de leiders zelf. Als alles sneller gaat en de wereld om je heen steeds complexer wordt en de druk vergroot, dan moet je vanuit een ankerpunt in jezelf je rug recht houden. Overzicht houden waardoor je nieuwe wegen kunt bewandelen. Leiders van nu hebben de touwtjes niet altijd in handen, maar moeten ook dealen met wat er van buiten op hen afkomt. Omgaan met onvermogen én toch leiderschap durven nemen.

Het gaat er wellicht om de situaties te kunnen doorzien. En dat begint bij jezelf. Jung zei het al: “wie naar buiten kijkt droomt, wie naar binnen kijkt wordt wakker”.  In onze training LIFE staat die weg naar binnen centraal. Om van daaruit opnieuw naar de gegeven situatie te kijken. We zorgen voor transparantie in de binnenwereld en dat biedt inzicht in hoe je handelt in de buitenwereld. Dit doen we door steeds te zoeken naar jouw ankerpunt. In een wereld die alsmaar sneller lijkt te draaien, zit de kracht niet in nóg harder hollen, maar in durven stilstaan in het oog van de storm.  Leiders die de moed hebben hun innerlijk krachtenveld onder de loep te leggen. De eigen talenten én het onvermogen en de kwetsbaarheid. Die naar binnen durven kijken om onder ogen te zien wat hen in de weg zit.

Het voordeel van zo’n ankerpunt is dat je vermogen om aanwezig te zijn groter wordt.  Want laten we wel wezen, dat heldere aanwezig zijn, 100% bij jezelf, 100% bij de anderen, 100% in de situatie, dat krijg je niet cadeau. Daar moet werk voor gedaan worden. Geen therapeutisch graven, dat is gelukkig niet nodig. Wel een onder ogen zien, doorleven en achter je laten van de ballast van je leven. Een integratie van denken, voelen en willen én het fysieke lichaam. Dat vraagt om een ander luisteren. 

We ontwikkelden daartoe de methode van het ‘direct ervaren’. Dat is snel en effectief, hebben we gemerkt. Het geeft ruimte. In het moment; zo’n flits van inzicht en helderheid geeft opluchting en een lekker gevoel. Maar het werkelijke rendement wordt merkbaar in de maanden erna, als de integratie op verschillende niveaus steeds opnieuw plaatsvindt. Indragen noemen we dat. Dan merk je stukje bij beetje wat het echt betekent om dat ankerpunt in jezelf te vinden, om even stil te staan (al is het maar een split second) en om nieuwe – tot dan toe ondenkbare – wegen te ontsluiten.

Door: Cornalien Stolker

Meer over LIFE